Veelgestelde vragen en antwoorden

De asielzoekerscentra in Nederland zitten overvol. Er zijn dringend extra opvangplaatsen nodig. Daarom werken de 13 Zeeuwse gemeenten vanaf 2022 samen in de opvang van vluchtelingen en huisvesting van statushouders. We hebben afspraken gemaakt zodat elke gemeente hierin een aandeel levert. De gemeenteraad van Schouwen-Duiveland heeft met deze afspraken ingestemd. Eén van de afspraken is het realiseren van een noodopvang in de gemeente Schouwen-Duiveland.

Noodopvang betekent dat het tijdelijke opvang is. De noodopvang wordt ingezet als de asielzoekerscentra in Goes, Middelburg en Terneuzen vol zitten. De verwachting is dat deze noodopvang de komende jaren, vanwege het grote tekort aan opvangplaatsen, hard nodig is. De voorwaarden die de gemeenteraad aan de noodopvang heeft gesteld zijn:

• Voor een periode van maximaal 5 jaar.
• Voor 150 tot 250 personen.
• Aan de rand van Zierikzee.
• Passend in de omgeving.
• Leefbaar voor de bewoners.

• Vluchtelingen zijn mensen die uit hun land zijn gevlucht zijn omdat het daar te gevaarlijk voor hen was. Bijvoorbeeld door een oorlog of geweld.
• Asielzoekers zijn vluchtelingen die asiel hebben aangevraagd in Nederland. Dat betekent dat zij hebben gevraagd of zij hier tijdelijk mogen wonen. Zij hebben daarvoor een verblijfsvergunning aangevraagd bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). In de tijd dat zij wachten op de verblijfsvergunning, wonen zij in een asielzoekerscentrum (azc). 
• Statushouders zijn asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen. Deze vergunning wordt na 5 jaar meestal omgezet in een vergunning voor onbepaalde tijd. Behalve als er belangrijke redenen zijn om de vergunning in te trekken.
  De gemeente moet ervoor zorgen dat statushouders die aan hun gekoppeld zijn, een huurwoning krijgen. Dat kan soms een tijd duren. In de tijd dat zij nog geen huurwoning hebben, blijven zij in het azc.

Het COA is het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. Deze organisatie zorgt voor de opvang van vluchtelingen in Nederland. Het COA moet een vluchteling onderdak geven vanaf het moment dat deze asiel aanvraagt. De wet COA bepaalt dat het COA onderdak moet blijven geven totdat de asielzoeker een verblijfsvergunning krijgt. Of totdat deze Nederland moet verlaten.

Een belangrijke reden is dat er in de asielzoekerscentra veel statushouders wonen. Dat zijn mensen die al een verblijfsvergunning hebben gekregen. Zij moeten eigenlijk naar een huurwoning toe. Maar er zijn te weinig huurwoningen in Nederland. Daarom blijven zij langer in het asielzoekerscentrum en is er geen plaats voor nieuwe mensen.

Al voordat er sprake was van de komst van een Spreidingswet hebben de 13 gemeenten en provincie Zeeland een Zeeuwse aanpak opgesteld. De gemeenten hebben hierin afspraken gemaakt om gezamenlijk te voldoen aan de opgave voor opvangplekken in Zeeland. De nood aan opvangplekken is en blijft nog steeds hoog. Daar verandert het gepresenteerde akkoord niets aan. De Zeeuwse gemeenten houden zich daarom aan de afspraken uit de Zeeuwse aanpak.

Percelen N163 en N164 aan de Nieuwe Koolweg in Zierikzee zijn in beeld voor de noodopvang.

De locatie lijkt een geschikte plek om de noodopvang te realiseren. Het is groot genoeg om 150 tot 250 mensen op te vangen. Ook ligt het aan de rand van Zierikzee en dichtbij alle voorzieningen, zoals openbaar vervoer, onderwijs en winkels. De gemeente kan bovendien over de grond beschikken.

Het is nog niet bekend waar de noodopvang exact komt op de percelen aan de Nieuwe Koolweg. Het COA onderzoekt momenteel hoeveel vierkante meter nodig is voor de noodopvang. Daarnaast wordt rekening gehouden met andere ontwikkelingen in dit gebied, zoals de brandweerkazerne. 

Op dit moment kunnen wij hier nog geen antwoord opgeven. De plannen voor de noodopvang worden op dit moment door het COA uitgewerkt. Het ontwerp is een onderdeel van deze uitwerking.

De noodopvang blijft voor een periode van maximaal 5 jaar.

Een noodopvang biedt basisvoorzieningen aan asielzoekers, zoals slaapruimtes, sanitair, kookgelegenheden, sport- en speelgelegenheden en medische zorg. Daarnaast worden er ook educatieve en recreatieve activiteiten georganiseerd om de bewoners te ondersteunen en te laten integreren. De bewoners van de noodopvang mogen ook vrijwilligerswerk doen en indien mogelijk ook betaald werk.

De verantwoordelijkheid voor de bouw en exploitatie van de noodopvang ligt bij het COA.

Een exacte datum is nog niet bekend. De planning voor de noodopvang wordt op dit moment afgestemd tussen gemeente en COA. We verwachten de planning en daarbij ook de verwachte openingsdatum van de noodopvang in de zomer van 2024 bekend te maken.

Alle vluchtelingen die Nederland binnenkomen, moeten eerst langs de AVIM en de IND. Die checken hun identiteit en registreren hen. De AVIM is de Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel. De IND is de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Als dat nodig, doet de Koninklijke Marechaussee extra onderzoek naar hun documenten en achtergrond. Daarnaast krijgen de vluchtelingen een medische intake en zo nodig een tbc-controle.

Er worden 150 tot 250 personen opgevangen in de noodopvang.

De Zeeuwse gemeenten hebben een gezamenlijke asielopgave. In deze opgave staat hoeveel mensen de provincie moet opvangen. De Zeeuwse gemeenten hebben dit opgedeeld in kortdurende noodopvang (tot 5 jaar) en langdurige opvang in asielzoekerscentra. Daarnaast zijn er nog andere opgaves, zoals huisvesting realiseren voor minderjarige statushouders en een bijdrage leveren aan een Zeeuws plan voor sociaal werkers. De gemeenten moeten samen 2109 asielzoekers opvangen. Dit getal wordt elke 2 jaar bijgesteld.  

De gemeenten hebben onderling alle taken verdeeld. Hierbij hebben ze rekening gehouden met het inwoneraantal van de gemeenten. Wanneer er op Schouwen-Duiveland 150 asielzoekers worden opgevangen, is dit 7% van de totale opgave in Zeeland. Wanneer er 250 asielzoekers opgevangen worden, is dit 12% van de totale opgave. De Spreidingswet heeft ook inzicht gegeven in het totaal aantal vluchtelingen dat past bij de gemeente Schouwen-Duiveland, namelijk 197 (dit is 9% van het totaal in Zeeland).  

Het gaat om mensen met verschillende leeftijden uit verschillende landen. Alleenstaande volwassenen, maar ook kinderen en gezinnen. De groep verandert steeds. Het is daarom niet mogelijk om te zeggen wie er precies naar Zierikzee komen. Het COA doet zijn best om tot een goede mix van bewoners te komen.

De gemeente heeft hier geen rol in. Het COA maakt zelf geen onderscheid in doelgroepen. Op de website van het COA staat hierover het volgende: “Doelgroepbeperking in de ene gemeente heeft effect op de samenstelling van bewoners in een andere gemeente. Onze ervaring is dat een evenwichtige samenstelling met verschillende doelgroepen de leefbaarheid op alle locaties vergroot. Het COA maakt daarom geen onderscheid in de bewonerssamenstelling op opvanglocaties en verdeelt verschillende groepen evenredig.”

Oekraïense vluchtelingen vallen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Ze kunnen hier blijven totdat deze regeling stopt. Ze hoeven geen asiel aan te vragen. Maar ze mogen dat wel. Oekraïense vluchtelingen die asiel hebben aangevraagd, kunnen in de noodopvang komen wonen. Oekraïense vluchtelingen die geen asiel hebben aangevraagd, worden opgevangen op andere locaties. De gemeente organiseert die opvang.

De mensen die in de noodopvang wonen, mogen zich vrij bewegen, net als Nederlanders. Ze mogen dus buiten wandelen, fietsen, reizen etcetera. Wel moeten volwassen bewoners zich elke week melden. Ook moeten ze zich houden aan de huisregels van het COA. En ze krijgen uitleg over hun rechten en plichten, en over hoe we in Nederland met elkaar omgaan.

De bewoners moeten hun verblijfsruimte zelf schoonhouden. De kinderen gaan naar school. Daarnaast hebben de bewoners gesprekken met bijvoorbeeld de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en VluchtelingenWerk. Ook volgen de bewoners speciale programma’s om zich voor te bereiden op hun toekomst. Dat kan op de locatie zelf zijn of daarbuiten. Sommige bewoners doen vrijwilligerswerk of betaald werk. Dat laatste kan alleen onder bepaalde voorwaarden. Daarnaast werkt het COA samen met organisaties in de omgeving aan extra activiteiten voor de bewoners.

De kinderen gaan naar speciale klassen: het Taal Expertise Centrum (TEC) in Zierikzee en de Internationale Schakelklas (ISK) in Middelburg of Middelharnis.

Asielzoekers hebben recht op medische zorg. Het COA faciliteert medische zorg, zoals een huisarts, op de locatie zelf. Het COA is verantwoordelijk voor het organiseren en financieren van de zorg aan asielzoekers.

Wij vinden veiligheid een belangrijk thema. Het staat altijd op de agenda in ons overleg met COA over de noodopvang.

Het COA is verantwoordelijk voor de veiligheid op en rond de opvanglocatie. Daarvoor werkt het COA samen met beveiligingsorganisatie Trigion. Tussen 8.00 uur en 22.00 uur zijn er medewerkers van het COA op de locatie aanwezig. Daarnaast zijn er 24 uur per dag, 7 dagen in de week, beveiligingsmensen op de locatie. Als dat nodig is, is er contact tussen het COA en de politie.

De gemeente handhaaft zoals in alle andere situaties. De politie zal dit ook doen. De locatie wordt meegenomen in de reguliere rondes die handhaving uitvoert.

De bewoners van de noodopvang krijgen begeleiding en voorlichting over onderwerpen zoals veiligheid. Ook leren zij hoe wij in Nederland met elkaar omgaan.

De plannen voor de noodopvang op de beoogde locatie worden op dit moment door het COA uitgewerkt in een Voorlopig Ontwerp. Bij de uitwerking wordt rekening gehouden met de voorwaarden die de gemeenteraad aan de noodopvang heeft gesteld, namelijk:

• Voor een periode van maximaal 5 jaar.
• Voor 150 tot 250 personen.
• Aan de rand van Zierikzee.
• Passend in de omgeving.
• Leefbaar voor de bewoners.

Zodra het Voorlopig Ontwerp gereed is, worden omwonenden en belanghebbenden betrokken. Hierna wordt het Definitieve Ontwerp uitgewerkt en de ruimtelijke procedure gestart. Uiteindelijk wordt overgegaan tot realisatie van de noodopvang (bouwrijp maken, plaatsing wooneenheden en woonrijp maken).

De crisisnoodopvang is in principe geopend tot 31 december 2024. Het college van burgemeester en wethouders heeft de afgelopen 2 jaar enkele keren besloten deze locatie langer open te houden. Dit deden zij omdat we toen nog geen noodopvang gerealiseerd hadden. De crisisnoodopvang aan de Grachtweg wordt in ieder geval gesloten als de noodopvang gerealiseerd is.

Het uitgangspunt is dat na afloop van de periode van maximaal 5 jaar het perceel weer wordt opgeleverd, vrij van bebouwing. We werken aan een concept Gebiedsvisie Noordwest Polder. We denken aan bedrijfsverplaatsingen op deze locatie. Wij streven ernaar om rond de zomer van 2024 deze concept Gebiedsvisie openbaar te maken en vervolgens ter inzage te leggen.

U kunt geen bezwaar maken tegen het voornemen van COA om op deze locatie een noodopvang te ontwikkelen. Het COA moet voor de noodopvang nog wel een omgevingsvergunning aanvragen. Als deze vergunning wordt verleend, kunt u daartegen bezwaar maken.

Als u van mening bent dat uw huis minder waard wordt door de komst van de noodopvang, kunt u vragen om een financiële tegemoetkoming. Dit heet nadeelcompensatie (voorheen planschade). Nadeelcompensatie kan worden aangevraagd nadat een omgevingsvergunning is afgegeven.          

De gemeente behandelt een aanvraag tot nadeelcompensatie niet zelf. Dat doet een onafhankelijk, gespecialiseerd bureau. Het bureau onderzoekt of er inderdaad recht is op nadeelcompensatie en om welk bedrag het gaat. Zo beoordeelt het bureau of de waarde van een (aangrenzende) woning daalt als gevolg van een bestemmingsplanwijziging die de gemeente doorvoert.

Lees hier meer over nadeelcompensatie.

We hebben de inwoners en bedrijven met een woning of bedrijf direct aangrenzend aan de beoogde locatie voor de noodopvang geïnformeerd. Zij zijn uitgenodigd voor een bijeenkomst in het gemeentehuis op 29 mei 2024. De komende periode blijven we in contact met deze direct omwonenden en bedrijven.

Inwoners van de omliggende wijken en andere geïnteresseerden krijgen op een later moment, als de plannen wat meer concreet zijn, meer informatie en gelegenheid om vragen te stellen tijdens informatiebijeenkomsten. De data voor deze bijeenkomsten maken we bekend op onze website, social media en de gemeenterubriek in Wereldregio.

In opvanglocaties voor vluchtelingen zijn veel vrijwilligers actief. Daar is het COA erg blij mee. In deze nieuwe opvanglocatie kan dat waarschijnlijk ook. Als duidelijk is hoe u kunt helpen, laten we dat op deze website weten.

Totdat de locatie opengaat, kunt u met vragen en opmerkingen terecht bij de gemeente. Zodra de locatie open is, kunt u de medewerkers van de locatie zelf bellen en mailen. Dat kan 24 uur per dag, 7 dagen per week. Zodra het telefoonnummer en e-mailadres bekend zijn, laten wij dat weten. Ook maakt het COA dan een locatiepagina aan op coa.nl met alle contactgegevens.

U kunt uw vraag stellen via Vraag aan de gemeente.